10. Januar 2010
德文有成語嗎？
對漢語詞彙中的成語很感興趣，最近我學習漢語的焦點著重於這方面。當我學習漢語詞彙中的成語時，我常常考慮漢語的成語怎麼樣翻譯成德文。因為德文很明顯也有類似功能的詞彙，我想不時地在這裡介紹一些德文的「成語」，同時亦當作中文作文練習。
但是還有一個先要討論的問題：德文真的有成語嗎？
成語是與漢語詞彙有密切關係的概念，日文、韓文這些受到了漢語龐大影響的語言當然也借用了漢語的成語詞彙，而像德文這種與漢語完全無關的西方語言，如何會有成語？我在進一步探求這個論點之前，將試圖定義一下漢語中的成語。這就是一件錯綜複雜的工作，因為每個提到成語的文獻都有自己的定義，例如這三個在網路上找到的：
「成語是漢語中一般概念的固定片語或短句，並帶有歷史故事及哲學意義」
「成语是表示一般概念的固定词组或句子，绝大部分是由四个字组成的。」
「一種語言中簡短有力的固定詞組，可作為句子的成分。形式不一，以四言為主。一般而言都有出處來源，與引申的比喻義，而非單純使用字面上意思。」
我從這幾個不同定義中抽取了四個要素：
一、固定性：成語不能隨意改變用字
二、慣用性：成語的語意不能望文生義
三、古典性：成語源於經典名著
四、四字性：成語由四個字而組成
但是這四個因素只是趨勢不是絕對規律。有的成語有變體、有的成語的意思是望文生義的、有的成語是從現代文學而來的或者出處不明、有的成語只有三個字或者比四個字多。但是可謂符合的條件愈多、該成語的典型性愈高。因此界定成語和非成語的其他熟語非常有疑問、這樣難以分類的現象在語言學分析過程中並不希罕。
那德文有這樣的成語嗎？當然不能擁有最典型的種類，因為德文不使用漢字，不能用四個字組成片語。可是德文中有詞語是符合四個條件當中三個：有固定性、慣用性、古典性的片語。在這裡還有另外一個問題：德文沒有相當於「成語」的詞。德文的Redewendung就是「熟語」的意思、包括所有的慣用語，口語、書面語、俚語、文雅語來的。因此我會用「德文成語」這樣的說法。我承認德文可能並沒有如漢語一樣的成語概念、所以也可以說我是從漢語的觀點來看德文，介紹一些在功能與用途上相當於漢語成語的德文詞彙。
Chinesisch-Blog 
Daan said,
23. Januar 2010 um 6:38 am
In het Nederlands noemen we zulke vaste idiomatische uitdrukkingen, waarvan de vorm niet kan worden veranderd en die vaak een ontstaansgeschiedenis hebben, „spreekwoorden“. Bestaat daar in het Duits echt geen woord voor?
Wij maken een onderscheid tussen „gezegden“, idiomatische uitdrukkingen zonder vaste vorm, en „spreekwoorden“, idiomatische uitdrukkingen die wél een vaste vorm hebben, net als 成語. Bijvoorbeeld de volgende spreekwoorden:
– Spreken is zilver, zwijgen is goud.
– Al doende leert men.
– Wie a zegt, moet ook b zeggen.
– Je moet de huid niet verkopen voor de beer geschoten is.
– Wie goed doet, goed ontmoet.
Je kunt deze idiomatische uitdrukkingen alleen ongewijzigd gebruiken, en vaak zelfs alleen als losstaande zinnen. Ze zijn dus syntactisch niet helemaal hetzelfde als 成語, maar het hele concept komt dicht in de buurt.
Uitdrukkingen zouden bijvoorbeeld zijn:
– dweilen met de kraan open
– diep in het glaasje kijken
– je schaapjes op het droge hebben
Deze kun je vrij vervoegen en in zinnen verwerken: „Hij heeft na vele jaren als huisarts te hebben gewerkt zijn schaapjes op het droge“, ofwel hij heeft genoeg geld verdiend om niet meer te hoeven werken. Deze kun je net als 成語 in zinnen gebruiken, maar natuurlijk niet zonder de vorm te veranderen, aangezien de werkwoorden moeten worden vervoegd, wat in het Chinees niet hoeft.
Interessant artikel!